Yvonne Witter beschrijft op stedebouwarchitectuur.nl tien woonconcepten voor senioren. Ook ons project ParkEntree, dat Blauwhoed, Beyond Now, Inbo, Vitaal&Zo, de gemeente Schiedam en Bots Bouw samen realiseerden vinden we terug op deze lijst. Bijzonder aan ParkEntree is de manier waarop we hospitality organiseren samen met de bewoners, waarbij de regie blijft liggen waar die hoort: bij de bewoners zelf.
Op de foto enkele van de tien huurwoningen in ParkEntree. Daarnaast zijn er 79 koopwoningen in diverse uitvoeringen. En een lounge met daarin onder meer een semi-professionele keuken, een fitness ruimte en een logeerunit. Deze lounge, één van de bijzondere elementen in onze community, wordt begin volgend jaar opgeleverd.
Interview van Platform31 met Tineke Groenewegen, Blauwhoed
Het idee van Senior Smart Living, een woonconcept voor actieve senioren, begon in 2014 met een krantenknipsel over beschikbare bouwgrond voor eengezinswoningen in Schiedam. Tineke Groenewegen van projectontwikkelaar Blauwhoed kreeg het krantenknipsel van haar schoonvader. Zij zag direct mogelijkheden voor een woonplek voor senioren. Vijftigplussers zijn volgens Groenewegen één van de grootste én belangrijkste groepen in onze maatschappij. “Het zijn de mantelzorgers van hun ouders en de oppas voor de kleinkinderen.” De ontwikkelaars gingen in gesprek met mensen uit de doelgroep en vroegen hoe hun ideale leefomgeving eruit zou moeten zien. Zo startte de ontwikkeling van een complete woonbuurt voor senioren in Schiedam: ParkEntree.
“Meedenken en meepraten over je toekomstige woning, dat wil toch iedereen?”, stelt Groenewegen. Met de ontwikkeling van ParkEntree wijkt Blauwhoed af van hoe het in bouwprojecten meestal gaat; dat de ideeën van de projectontwikkelaars leidend zijn. “Samen met onze partners, architectenbureau INBO architecten, conceptontwikkelaar Beyond Now, de gemeente Schiedam en stichting Vitaal&Zo, dachten we na over op welke manier bewoners hierbij betrokken konden worden.” Ze kwamen tot de conclusie dat senioren wél willen meepraten en denken, maar dat zij géén bemoeienis willen met zaken als financiering en de technische kanten van de ontwikkeling. “Over de wet- en regelgeving en financiën maken wij ons wel druk”, zegt Groenewegen. Blauwhoed ging samen met samenwerkingspartner Alex Sievers van Beyond Now met bewoners in gesprek: ‘Hoe zouden jullie je woonomgeving willen inrichten?’ Toekomstige bewoners dachten in co-creatiesessies mee over de woningen, zoals het al dan niet hebben van een balkon, de indeling van appartementen, een gemeenschappelijke ruimte en de inrichting van de binnentuin.
Samen in de lounge
Zo werd onder meer besloten dat er een lounge moest komen. “De gemeenschappelijke lounge is er voor iedere bewoner. Je kunt er bijvoorbeeld koken met vrienden, een kop koffie drinken met de buren of een computercursus geven of volgen.” Met behulp van geld van lokale investeerders is de lounge gefinancierd. De hospitality manager van stichting Vitaal&Zo gaat de lounge beheren en ondersteunt bewoners bij de organisatie van gemeenschappelijke activiteiten in deze ruimte en daarbuiten. “Bijvoorbeeld een excursie of met elkaar uit eten”, noemt Groenewegen. Hoe dit precies uitpakt zal nog blijken, de lounge wordt bijna opgeleverd. Groenewegen heeft goede hoop op een fijn groepsproces: “Al tijdens de bouw is geïnvesteerd in de groepsvorming door voor de toekomstige bewoners activiteiten te organiseren.” Ook worden bewoners allemaal lid van de ‘ParkEntree-vereniging’. Van de servicekosten die zij betalen wordt onder meer die hospitality manager en de huur van de lounge gefinancierd. “Doordat deze kosten over bijna honderd huishoudens worden verspreid, betalen ze per huishouden een relatief laag bedrag”, zegt Groenewegen.
Steun van de gemeente
Dat op deze locatie seniorenwoningen zouden komen, was niet vanzelfsprekend. Groenewegen: “Met het bouwen van eengezinswoningen had de gemeente waarschijnlijk meer geld voor hun grond gekregen.” De ervaring van Groenewegen is dat als gemeenten naar de korte termijn kijken deze woningen voor senioren voor de gemeente financieel minder aantrekkelijk zijn. Op de lange termijn levert een voorziening als ParkEntree volgens Groenewegen juist besparingen op. Waar zit hem dat in? “In de uitgaven voor maatschappelijke ondersteuning en zorg, vanwege het sociale aspect én omdat het eenzaamheid vermindert.” Ook de gemeente Schiedam was overtuigd geraakt van de voordelen en maakte zich hard voor de komst van ParkEntree. Vooral de steun van de wethouder wonen én de wethouder zorg was essentieel bij het krijgen van de beschikbare gemeentelijke bouwgrond. Zij zagen zoveel potentie in het ParkEntree-plan, dat ze besloten geen tender te openen, maar de grond voor een marktconforme grondwaarde te verkopen aan projectontwikkelaar Blauwhoed. Die waarde is met een taxatie bepaald, zodat die voldoet aan de eisen van de markt. Met de beschikbare grond kon de ontwikkeling van ParkEntree beginnen. Nu, vijf jaar later, staan de 79 koophuizen en 10 middeldure huurappartementen er. “Een uitzonderlijke korte ontwikkelperiode”, vertelt Groenewegen tevreden.
Positieve verhuisredenen
Welke rol speelt zorg bij het wonen in ParkEntree? “Ik ben er groot voorstander van om wonen voor senioren los te koppelen van zorg”, vertelt Groenewegen. “Veruit de meeste senioren hebben geen ondersteuning nodig.” Volgens haar schrikt het vitale en jongere senioren af als woningen teveel zijn ingericht op zorg. De gezonde senior voelt zich dan niet aangesproken. Wel wil ParkEntree de vitaliteit van de bewoners bevorderen. “We doen er veel aan om onze bewoners hierin te faciliteren. We gaan bijvoorbeeld een samenwerking aan met een lokale sportschool en met de sauna.” Het concept ParkEntree zet in op ‘positieve verhuisredenen’ voor senioren. Groenewegen: “Verhuizen moet geen gedwongen zaak zijn, laat het een stap naar een nieuwe uitdaging zijn, dán maak je verhuis- en woonplezier.” En wat als bewoners wel een zorg- of begeleidingsvraag hebben? “Je voorkomt niet dat de 70-plusser soms een extra handje nodig heeft”, aldus Groenewegen. “We leggen contact met de lokale zorginstanties zodra het nodig is en er is ruimte voor een spreekkamer bij de lounge. Dat maakt dat straks, als dat nodig is, gemakkelijk een beroep gedaan kan worden op zorgverleners.”
Zo goed als klaar
“De eerste bewoners zijn ingetrokken en maken het goed. Al de overige woningen zijn verkocht. Die bewoners maken spoedig hun intrek.” Nu de bouw zo goed als klaar is, neemt Vitaal&Zo het beheer over. “Ons werk als projectontwikkelaar zit er dus bijna op”, sluit Groenewegen af. Van krantenknipsel tot complete woonbuurt in vijf jaar tijd: Groenewegen kijkt er met trots op terug.
Vorige week organiseerde het Kenniscentrum60Plus een symposium over ParkEntree in Schiedam, het woonproject voor 55-plussers dat Beyond Now met Blauwhoed en Inbo ontwikkelde. Samen met Yvonne van Mierlo van Blauwhoed mochten wij de aftrap verzorgen, in de vorm van een inleiding over de waarde van een project als ParkEntree en een rondleiding langs en in de woningen. De insteek in ons verhaal is dat nog steeds veel te weinig woonconcepten worden gerealiseerd voor de doelgroep actieve senior. En dat terwijl de vergrijzing zich steeds meer laat zien. Aan de ene kant onderkennen we steeds meer dat de actieve senior een grote waarde heeft voor de samenleving – vanuit kennis, ervaring, netwerk en soms ook kapitaal. Aan de andere kant is die actieve senior niet sexy of hip, en willen we niet of nauwelijks moeite doen om ze in onze gemeente een uitdagende en prikkelende woonomgeving te bieden. Anders overigens dan de gemeente Schiedam, die wel degelijk haar nek heeft uitgestoken om de actieve senior te willen behouden voor haar stad. En zie, dat heeft meer opgeleverd dan de ambitie was. Zo’n 40% van de kopers in ParkEntree komt van buiten Schiedam 🙂
Een mooi voorbeeld van die senioren van buiten zijn Vincent en Marian de Graaf, beiden ook panellid tijdens het symposium. Nu nog Rotterdammers, maar als hun hofappartement is opgeleverd verhuizen zij ook naar Schiedam. Ze zijn in de zeventig, werken allebei, hebben veel oog voor kwaliteit en willen hun ervaringen graag delen met anderen. Vincent: “We wonen nu in een mooi appartement, maar contacten met anderen in het complex zijn mondjesmaat. Iedereen is vooral bezig met zichzelf. In ParkEntree ervaren we nu al een ander soort saamhorigheid. Terwijl we er nog niet eens wonen.” En Marian: “die lounge in ParkEntree lijkt me geweldig als basis voor ontmoetingen en andere leuke dingen. Ik verheug me er zeer op om naar ParkEntree te verhuizen”.
Op de website van het Kenniscentrum60Plus en Wonen na 60 is een beeldverslag van het symposium opgenomen.
De bouwwerkzaamheden in Schiedam zijn in volle gang, en er wordt in allerlei verschillende stadia hard gewerkt aan het eerste project met label Senior Smart Living. Het verst gevorderd zijn de werkzaamheden aan de westkant van de Parkweg. Sterker nog, hier zijn in november de eerste 13 bungalows opgeleverd. De aannemer heeft zijn werk gedaan, en nu zijn de kopers hard bezig met de inrichting en de aankomende verhuizingen.
Aan de oostkant van de Parkweg komt nog een veertiental bungalows. Een deel daarvan zal nog deze maand worden opgeleverd, de andere volgen vroeg in het nieuwe jaar, zo is de verwachting. In oktober hebben de kopers ook al een kijkje kunnen nemen in hun toekomstige huizen. Toen is door de aannemer een kijkdag georganiseerd.
Kort daarop volgde een tweede kijkdag. Nu waren de Singelappartementen aan bod. In dit blok komen twee-, drie – en vierkamerappartementen én een drietal penthouses. De oplevering van dit blok staat zo tegen de zomer gepland.
Min of meer tegelijk met de kijkdag in november is gestart met de bouw van het laatste plandeel, de Hofappartementen. Net als de eerder genoemde woningen zijn dit ook koopwoningen en net als de andere ook allemaal al verkocht. Bijzonder is dat in dit blok ook de lounge een plek krijgt.
Op de kop van het oostelijk deel van ParkEntree krijgt tot slot het blokje Singelwoningen ook al echt vorm. Hier komt een tiental vrije sectorhuurwoningen. De verhuur is nog niet gestart maar zal ergens in de zomer starten.
Vorig jaar herfst werd de eerste paal geslagen voor ParkEntree in Schiedam, het eerste project met label Senior Smart Living. Inmiddels is de bouw in volle gang. De verandabungalows zijn grotendeels al voorzien van het metselwerk van de buitengevels, van de singelappartementen is ook al een verdieping opgetrokken, van de hofbungalows staat de begane grondverdieping er, en van de singelwoningen is de fundering gelegd. Mooi om te zien dat dromen werkelijkheid worden.
Schiedam, 24 april, prachtig weer voor een boottochtje door de Schiedamse grachten. Annemarie, Martin, Aimee, Aad en François hebben, na de culturele kennismaking in januari, een tweede uitje georganiseerd voor de toekomstige bewoners van ParkEntree. En ook nu schijnt de zon volop, dus een buitenactiviteit komt als geroepen. Rond 14:00 uur stappen we met bijna veertig mensen op een fluisterboot die ons in het oude centrum van de stad brengt en op plaatsen waar je als toerist toch minder snel komt. Niet omdat het er niet mooi zou zijn, of indrukwekkend, maar vooral omdat ze een beetje buitenaf liggen.
Onze gids op de fluisterboot, Joop, is zo’n man die je op deze plek verwacht. Ervaren, Schiedams, met veel liefde voor de fluisterboot, schepen en water in het algemeen. Dat hij van de historie van de stad houdt, merk je aan de manier waarop hij de grachten, de molens, de rijke gebouwen, mensen en beroepen met elkaar verbindt. Alcohol, en meer specifiek jenever en gin, speelt in deze historie sowieso een grote rol. In vroegere tijden waren deze alcoholica van belang vanuit economisch perspectief en ook nu nog is een bedrijf als Nolet prominent aanwezig in Schiedam. Interessant is ook om te zien dat Nolet een ooit gesloopte molen weer opnieuw heeft opgebouwd, nu met een betonnen skelet waar dat ooit bakstenen waren. Overigens is ook deze molen imposant in zijn verschijning, zeker als we vanaf het wateroppervlak 55 meter omhoog kijken.
Bert en Berthe zijn ook mee deze dag. Zij hebben een verandabungalow gekocht langs de Parkweg. Het stemt hen tevreden als ze zien dat de bouw gestaag vordert. Zelfs de ruwbouw van de eerste etage is al goed zichtbaar. Bert en Berthe zijn een bijzonder stel in ParkEntree als we kijken naar hun huidige woonplaats. Dat is Enschede. Een eind uit de buurt. Tegelijkertijd is de Rotterdamse en Schiedamse omgeving voor hen niet onbekend omdat hun kinderen hier wonen. Om wat dichterbij hen te wonen waren ze op zoek naar een nieuwe woning en vonden die in ParkEntree. Waarom ParkEntree? “Omdat het een mooi concept is met gelijkvloerse woningen en een lounge als makkelijke plek om mensen te ontmoeten, om soms samen dingen te kunnen doen”. Bert en Berthe nemen vast iets van het Twentse naoberschap mee naar Schiedam.
Na de boottocht is het tijd voor de inwendige mens. Op een prachtig terras bij de Noordmolen verzamelen we voor een drankje en verschillende snacks. Het is weer prima georganiseerd deze middag. Ook mooi is het interieur van deze Noordmolen. Het is toch geweldig om te zien hoe goed het industriële erfgoed zich leent voor andere functies, zoals in dit geval een restaurant.
Aad en Aimee behoren tot de jongere kopers van ParkEntree. Sterker nog, Aad viert vandaag zijn vijftigste verjaardag en heeft om die reden van Annemarie een vrolijke button opgespeld gekregen. Ze werken allebei bij de Ikea in Delft (goed idee voor een volgend uitje in de wintermaanden? Ikea achter de schermen), komen uit Rotterdam en kennen elkaar al heel lang maar zijn nog niet zo lang als stel bij elkaar. Hun wens om samen te gaan wonen leidde tot een zoektocht naar een woning, en dat werd een hofbungalow in ParkEntree. Waarom een hofbungalow? “Ha, we vonden dat al een mooi huis, en ons sprak de parkeerplaats voor de deur toch ook wel aan. Tegelijkertijd zijn we toch nog flink aan de slag gegaan om een heel andere indeling te maken dan standaard. Fijn dat we die ruimte hebben gekregen om dat te doen. We hebben beneden van slaapkamer 2 de badkamer gemaakt en de originele badkamer door de helft gedaan de ene helft bij de keuken en de andere helft bij slaapkamer 1 getrokken. Op de verdieping hebben we de grootst mogelijke opbouw gekozen en daarin een tweede badkamer gemaakt. Leuk om zo puzzelend met ons nieuwe huis bezig te zijn”.
Time flies deze middag. Voordat we er erg in hebben is de middag alweer ruim voorbij en neemt eenieder afscheid. Met dank aan de organisatie en met een mooi vooruitzicht op wonen in ParkEntree.
